تبادل لینک هوشمند انواع راهنمايى و مشاوره
راهنمايى و مشاوره از ديدگاه‌هاى گوناگون به انواعى تقسيم مى‌شود. چنانچه موضوع راهنمايى منظور باشد، راهنمايى و مشاوره به انواع تحصيلي، شغلي، خانوادگي، و بهداشتى تقسيم مى‌گردد. در صورتى که روش اجرا مدنظر باشد، به فردى و گروهى تقسيم مى‌شود. تقسيم‌بندى موضوعى راهنمايى و مشاوره، صرفاً يک طبقه‌بندى صورى و مجازى است که به‌منظور سهولت مطالعه و تهيهٔ ريز مواد درسى انجام مى‌گيرد و در عمل، در انجام راهنمايى و مشاوره، از تمام انواع تواماً استفاده به عمل مى‌آيد
راهنمایی و مشاورهٔ تحصیلی
راهنمایی و مشاورهٔ خانوادگی
راهنمایی و مشاورهٔ بهداشتی
راهنمایی و مشاورهٔ شغلی
راهنمایی و مشاورهٔ فردی و گروهی
راهنمايى و مشاورهٔ تحصيلى
از طريق راهنمايى تحصيلى به دانش‌آموز کمک مى‌شود تا بتواند دروس و رشته تحصيلى مناسبى را انتخاب کند، از قوانين مدرسه و مقررات آموزشى و امتحانى آگاه گردد، و مشکلات درسى خود را مرتفع سازد. هدف نهائى راهنمايى تحصيلي، کسب موفقيت تحصيلى است. آموزش شيوه‌هاى صحيح مطالعه و تمرين دروس، نحوهٔ استفاده از منابع، و يادگيرى يادداشت‌بردارى و خلاصه کردن کتاب از شيوه‌هاى اجرائى راهنمايى تحصيلى محسوب مى‌شوند. مسلماً هدايت دانش‌آموز به رشته‌هاى مناسب تحصيلي، عامل مهمى در موفقيت تحصيلى است. دانش‌آموزان بايد از ارتباط بين رشته‌هاى تحصيلى و مشاغل آگاه شوند. زيرا راهنمايى تحصيلى مقدمهٔ راهنمايى شغلى است.
راهنمايى و مشاورهٔ خانوادگى
از طريق راهنمايى خانوادگى - که يکى ديگر از انواع راهنمايى است - روابط سالم و متعادل بين اعضاى خانواده برقرار مى‌شود و آرامش و آسايش آنان تأمين مى‌گردد. خانواده معمولاً از زن و مرد و تعدادى بچه که روابطى بين آنان حاکم است تشکيل مى‌شود. روابط بين زن و مرد، پدر و بچه‌ها، مادر و بچه‌ها، و بچه‌ها با يکديگر ممکن است مختل گردد و براى تمام اعضاى خانواده مشکلاتى به‌وجود آورد. از طريق راهنمايى خانواده با ارائه روش‌هاى صحيح تربيتي، به ايجاد تعادل و رابطهٔ سالم و سازنده بين اعضاى خانواده اقدام مى‌شود. (براى کسب اطلاع بيشتر به کتاب آدم‌سازى مراجعه کنيد.)
راهنمايى و مشاورهٔ بهداشتى
راهنمايى بهداشتى نوع ديگرى از راهنمايى است که به‌منظور تأمين سلامت جسمى و روانى اعمال مى‌شود و هدف آن پيشگيرى از ابتلاء به بيمارى‌هاى جسمى و روانى است. سلامت جسمى در ديگر ابعاد وجودى انسان تأثير انکار ناپذيرى دارد و به گفتهٔ معروف عقل سام در بدن سالم است.
راهنمايى بهداشتى در حفظ سلامت فرد و اجتماع و فراهم آوردن موجبات پيشگيرى از ابتلا به بيمارى‌هاى مسرى و کنترل آنها و ممانعت از بروز حوادث ناگوار، نقش به‌سزائى دارد. در اين‌گونه موارد مى‌توان از طريق رسانه‌هاى گروهي، اطلاعات سودمندى را در دسترس مردم قرار داد. بهداشت روانى به ثبات عاطفى مى‌انجامد و بدين جهت فرد براى خود و ديگران احترام قائل مى‌شود، توانائى‌ها و محدوديت‌هاى خود را مى‌شناسد، و مى‌داند که رفتار انگيزه‌هائى دارد و معلول عوامل متعددى است و تابع تماميّت وجود فرد مى‌باشد
راهنمايى و مشاورهٔ شغلى
راهنمايى شغلى نوع ديگرى از راهنمايى است و بدان وسيله به فرد کمک مى‌شود تا پس از شناخت استعدادها و رغبت‌ها و نيز محدوديت‌هاى خود، شغل مناسبى را برگزيند، با طى دوره‌هاى آموزشى لازم براى انجام آن آماده شود، و با موفقيت آن را ادامه دهد به‌طورى که علاوه بر تأمين نيازهاى مادي، از نظر روانى نيز ارضاء شود. براى نيل به اين اهداف، مطالعه و شناخت خصوصيات فرد و نيز آشنائى با امکانات و نيازها و ويژگىهاى مشاغل ضرورت دارد. راهنمائى شغلي، نهايتاً به انتخاب شغل مناسب توسط فرد مى‌انجامد. اشتغال که ضرورتى فردى و اجتماعى است، در تمام شؤون و جنبه‌هاى زندگى انسان اثر مى‌گذارد. از اين‌رو راهنمائى شغلي، ضرورتى اجتناب ناپذير است.
مراحل اجراى راهنمايى شغلى به ترتيب عبارت از گزينش، آموزش و اشتغال است. بدين معنى که فرد ابتدا بر اساس توانائى‌ها و امکانات - مخصوصاً با توجه به استعداد و رغبت - شغلى را انتخاب مى‌کند. انتخاب صحيح به آگاهى و اطلاعات وسيع و دقيق نياز دارد و راهنمايى شغلى چنين هدفى را برآورده مى‌سازد. استعداد، توانائى بالقوه‌اى است که فرد را براى انجام کار آماده مى‌کند. رغبت عبارت از ميل و کشش درونى فرد نسبت به چيزى است و بر اثر يادگيرى حاصل مى‌آيد. رغبت براى آغاز و تداوم کار ضرورى است. ديدن و شنيدن در ايجاد رغبت عوامل مهمى محسوب مى‌شوند و از طريق برگزارى بازديدها و برنامه معرفى مشاغل و مطالعه بروشورهاى شغلى مى‌توان آگاهى‌هاى شغلى دانش‌آموزان را افزايش داد.
پس از گزينش، مرحلهٔ آموزش - يعنى آماده سازى فرد به صورت نظرى و عملى براى اشتغال - انجام مى‌شود. مرحلهٔ آموزش در هيچ شغلى قابل حذف نيست. مدت دورهٔ آموزش با سادگى يا پيچيدگى شغل مورد نظر بستگى دارد. پس از گذراندن دورهٔ آموزش، اشتغال فرد آغاز مى‌شود. انجام راهنمايى شغلى در تمام ادوار زندگى و مقاطع تحصيلى ضرورى است و در هر دورهٔ سنى و مقطع تحصيلي، اهداف خاص و شيوه‌هاى اجرائى معينى دارد. هدف اصلى راهنمايى شغلى در دورهٔ ابتدايي، آشنا ساختن دانش‌آموزان با لزوم اشتغال در مشاغل مشروع براى ادامهٔ زندگى فرد و نيز بقاى جامعه است. در اين دوره، دانش‌آموزان بايد در عمل به ارزش وجودى تمام مشاغل مشروع در جامعه پى ببرند و بدانند که ارزش و اهميت مشاغل وابسته به خدمتى است که شاغل به جامعه ارائه مى‌دهد.
آموزش‌هاى اوليهٔ خانواده و نيز وسايل ارتباط جمعى و آموزش‌هاى آموزشگاهى در ايجاد چنين عقيده‌اى در کودک و جوان بسيار مؤثر هستند. در دورهٔ راهنمايى تحصيلي، هدف راهنمايى شغلى کمک به دانش‌آموزان براى شناسائى ويژگىهاى مشاغل و پى بردن به خصوصيات خويش است. در اين دوره اولاً دانش‌آموزان بايد با مشاغل متعدد از طريق بازديدها، معرفى مشاغل، مطالعهٔ بروشورها، و مشاهدهٔ فيلم‌ها آشنا شوند؛ و ثانياً آزمون‌هاى فردى و گروهى به‌منظور شناخت خصوصيات آنان انجام گيرد. در دورهٔ دبيرستان، دانش‌آموزان بايد بر اساس شناختى که در دورهٔ راهنمايى تحصيلى از خود و مشاغل گوناگون به‌دست آورده‌اند، به اشتغال موقت بپردازند و قابليت‌هاى خود را در ارتباط با مشاغل متعدد در عمل بيازمايند. (براى کسب اطلاع بيشتر دربارهٔ راهنمايى شغلى به کتاب راهنمايى و مشاورهٔ شغلى و حرفه‌اى و نظريه‌هاى انتخاب شغل مراجعه کنيد.)
راهنمايى و مشاورهٔ فردى و گروهى
راهنمايى و مشاوره به دو صورت فردى يا گروهى انجام مى‌شود. در راهنمايى و مشاورهٔ فردي، يک نفر به تنهايى از طرف راهنما و مشاور مورد راهنمايى و مشاوره قرار مى‌گيرد. در حالى که در راهنمايى و مشاورهٔ گروهي، تعداد کمک گيرندگان در هر جلسه، از يک نفر بيشتر است و بنابر اين اعضاء گروه براى رسيدن به هدف يا اهداف معين و مشخصى در يک زمان در يک مکان دور هم جمع مى‌شوند و دربارهٔ موضوع مشخص بحث مى‌کنند. افراد شرکت‌کننده در جلسهٔ راهنمايى گروهي، مشکل عاطفى و روانى خاصى ندارند و صرفاً درصدد کسب اطلاعات گوناگون در زمينه‌هاى متعدد تربيتي، تحصيلي، شغلي، اجتماعي، بهداشتي، و خانوادگى هستند. راهنمايى گروهى موجب افزايش دانش و بينش اعضاء گروه در زمينه‌هاى گوناگون مى‌گردد. از اين‌رو، راهنمايى گروهى در وهلهٔ اول، نقش پيشگيرى از بروز مشکلات را دارد و استفاده از آن موجب صرفه‌جويى در وقت و هزينه مى‌شود و حداکثر بهره‌گيرى از امکانات محدود را ممکن مى‌سازد. معلم مدرسه مى‌تواند با استفاده از ابزار و وسايلى نظير فيلم، اسلايد، و بروشورهاى شغلى دانش‌آموزان را به‌طريق گروهى راهنمائى کند.
مشاورهٔ گروهى به نظر ماهلر (۱۹۶۹) (Mahler) يک تجربهٔ اجتماعى است که به وسيلهٔ آن مشکلات رشدى و نگرش‌هاى افراد گروه مورد بررسى قرار مى‌گيرد. به اعتقاد شين (۱۹۷۱) (Shin) مشاورهٔ گروهي، جريان متقابل بين چند نفر به‌منظور تبادل‌نظر در زمينهٔ مسائل و مشکلاتى است که افراد گروه در ارتباط با خود و يا در تعامل با ديگران دارند.
به‌طور کلى مى‌توان گفت مشاورهٔ گروهى يک سلسله فعاليت‌هاى سازمان يافته و تعامل بين افراد گروه است که در يک زمان و در يک مکان بخاطر حل مشکل معين و يا گفتگو دربارهٔ مسائل متعدد انجام مى‌گيرد. مشاورهٔ گروهى باعث مى‌شود فرد خود را آن‌گونه که هست بپذيرد و رابطهٔ خود را با اطرافيان بهبود بخشد. چون اعضاء مشاورهٔ گروهى - عليرغم راهنمايى گروهى - معمولاً مسأله و مشکلى دارند از اين جهت هدف مشاورهٔ گروهى در وهلهٔ اول متوجه حل مشکل است. در زمينهٔ تعداد اعضاى جلسهٔ مشاورهٔ گروهى عقيدهٔ ثابت و يکسانى وجود ندارد و به نوع مشکل، مهارت مشاور، و موقعيت مشاوره بستگى دارد. ولى به نظر اولسن (۱۹۷۰) (Ohlson) معمولاً شش تا دوازده نفر کفايت مى‌کند.
مشاورهٔ گروهى در مقايسه با مشاورهٔ فردى اولاً از نظر زمان و هزينه مقرون به صرفه است: ثانياً اعضاء گروه رفتارهاى جديدى را از سايرين در گروه مى‌آموزند و به انتقاد سازنده از خود و ديگران مى‌پردازند؛ ثالثاً عکس‌العمل‌هاى اعضاء نسبت به يکديگر به مراتب بيشتر از مشاورهٔ فردى است که به نوبهٔ خود موجب کسب بينش بيشتر مى‌گردد؛ رابعآً در مشاورهٔ گروهى اعضاء در مى‌يابند که مشکل آنان منحصر به‌فرد نيست و ديگران نيز مشکلات مشابهى دارند. اين امر، از مقاومت مراجع در جريان درمان مى‌کاهد. در عين حال بايد بدانيم که برخى مشکلات حاد و شديد بسادگى در گروه قابل طرح نيستند و عده‌اى نيز از مشاورهٔ گروهى آن طورى که بايد و شايد سود نمى‌برند. به هرحال مشاورهٔ گروهى در مقايسه با مشاورهٔ فردي، محاسن و نيز محدوديت‌هائى دارد و مشاور بر اساس اطلاعاتش در زمينهٔ مشاوره، تصميم مى‌گيرد که در چه مواردى از مشاورهٔ گروهى و در چه مواردى از مشاورهٔ فردى استفاده کند. (براى کسب اطلاعات بيشتر به کتاب فنون و روش‌هاى مشاوره مراجعه کنيد.)
منبع:www.aftabir.com
نظرات شما عزیزان:
برچسب‌ها:
خبرنامه وب سایت:
آمار
وب سایت:
